اصول،مفروضات و میثاق های حسابداری
الف- مفروضات حسابداری، منشا و شالوده اصول حسابداری و مبنای تهیه و تنظیم صورت های مالی را تشكیل می دهند. هركدام از مفروضات حسابداری می تواند منشا یك یا چند اصل حسابداری باشد كه این مفروضات عبارتند از:
فرض تفكیك شخصیت: بدین معناست كه برای هر موسسه، شخصیتی مستقل از مالك ( مالكان) آن، همچنین از سایر موسسات موجود در جامعه در نظر گرفته می شود.
فرص تداوم فعالیت: بدین معناست كه عملیات موسسه در آینده قابل پیش بینی است و تداوم خواهد داست و قصدی برای انحلال یا توقف فعالیت آن وجود ندارد.
فرض دوره مالی: باتوجه به اینكه نتایج واقعی عملیات هر موسسه ای را فقط می توان در پایان اجرای عملیات آن و پس از وصول مطالبات، فروش دارایی ها و اجرای تعهدات و پرداخت بدهی ها به طور دقیق و قطعی تعیین كرد لذا استفاده كنندگان از اطلاعات مالی نمی توانند برای دریافت اطلاعات تا آن زمان تامل كنند. بنابراین، عمر طولانی یك موسسه به دوره های زمانی مساوی كوتاه تر كه معمولا یك ساله است تقسیم می شود و برای هر دوره گزارش های مالی جداگانه ای ارائه می شود.
فرض تعهدی: بر اساس این فرض زیر بنایی در حسابداری، درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمیل، بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوط شناسایی و ثبت می شوند.
فرض واحد اندازه گیری (پول): بدین معناست كه آثار نتایج كلیه معاملات و عملیات مالی موسسه باید بر حسب پول اندازه گیری و گزارش شود.
ب- اصول حسابداری، قواعد كلی است كه مبنای كار در كلیه مراحل اجرای عملیات حسابداری است و این اصول عبارتند از:
اصل بهای تمام شده: به موجب این اصل، تمام رویدادهای مالی با بهای تمام شده در تاریخ وقوع ثبت در صورت های مالی منعكس می شوند و چنانچه در آینده ارزش پولی آن ها افزایش یابد، این افزایش شناسایی و ثبت نمی شود. در به كارگیری این اصل، بهای تمام شده دارایی ها بر اساس قیمت نقد یا معادل قیمت نقد اندازه گیری می شود.
اصل تحقق درآمد: بر اساس این اصل، درآمدها بدون توجه به زمان دریافت وجه نقد مربوطه در زمان تحقق شناسایی می شوند.
اصل تطابق هزینه ها با درآمدها: بر اساس این اصل، برای اندازه گیری سود هر دوره باید هزینه های هر دوره با درآمدهای همان دوره مقابله كند. به عبارت دیگر، برای تعیین سود هر دوره باید هزینه هایی كه برای كسب درآمدهای همان دوره تحمیل شده اند را از درآمدها كسر نمود.
اصل افشای حقایق: بر اساس این اصل باید تمامی اطلاعاتی كه به نحوی می تواند در تصمیم گیری استفاده كنندگان از اطلاعات مالی تاثیرگذار باشد در متن صورت های مالی یا در یادداشت های همراه افشا شود.
ج-میثاق ها یا اصول محدودكننده حسابداری در واقع اثر تعدیل كننده بر حسابداری و گزارشگیری مالی دارند و عبارتند از:
فزونی منافع بر مخارج: هدف گزارشگری مالی فراهم کردن اطلاعات لازم برای تصمیم گیری است. اما مخارج تهیه این اطلاعات نباید بر منافع آن فزونی یابد . به عبارت دیگر فراهم کردن اطلاعات حسابداری باید مقرون به صرفه باشد . البته تعیین منافع و مخارج تهیه اطلاعات حسابداری تا حدودی یک امر ذهنی است و سنجش و اندازه گیری دقیق آنها مباحثی را بر انگیخته است .
اصل اهمیت: بر اساس این میثاق، در مورد مبالغ و اقلامی كه بنابر وضعیت، محیط و عملكرد موسسه جزیی و ناچیز محسوب می شوند می توان از اعمال دقیق اصول حسابداری خودداری كرد.
اصل محافظه كاری: بدین معناست كه در شرایط ابهام، اعمال قضاوت برای انجام برآورد به نحوی صورت گیرد كه درآمدها یا دارایی ها بیشتر از واقع و هزینه ها یا بدهی ها كمتر از واقع ارائه نشود.
خصوصیات صنعت: بر اساس این میثاق، در مواردی كه در یك صنعت خاص شواهد روشنی در ارتباط با عملیات ویژه آن وجود دارد كه بكارگیری رویه های استثنایی حسابداری می تواند از لحاظ سودمندی مفید واقع شود. تعدیل اصول پذیرفته شده حسابداری مجاز شناخته شده است.
برخی از صنایع كه رویه های خاص حسابداری در آن ها اعمال می شود عبارت اند از: پیمانكاری، بانكداری، بیمه و غیره لازم به یادآوری است كه در استانداردهای حسابداری، سودمندی اطلاعات را به «مربوط بودن» و « قابل اتكا» بودن هم مطرح است. در پست های بعدی به صورت های مالی و یادداشت های همراه می پردازیم.
*منبع: كتاب مدیرعامل چند ساحتی، مجید باقری، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی
دیدگاهتان را بنویسید