مطابقت صورت های مالی با اظهارنامه مالیاتی

در این نوشتار می خواهم یک مساله بسیار پیش پا افتاده که در بعضی مواقع موجب ایجاد مسائلی بین شرکت ها و سازمان امور مالیاتی کشور می شود، مطرح کنم.
معمولا صورت های مالی شرکت های تجاری براساس و در چارچوب نشریه شماره ۱۶۶ سازمان حسابرسی تهیه می شود.
از طرفی هم اظهارنامه مالیاتی شرکت ها فرم خاصی است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و چاپ شده و لزوما وجه تشابهی با مندرجات نشریه شماره ۱۶۶ سازمان حسابرسی که مطابق با استانداردهای حسابداری است، ندارد. به همین دلیل، در مواردی، ارقام مندرج در صورت های مالی (طبق نشریه شماره ۱۶۶ سازمان حسابرسی) با ارقام طبق اظهارنامه مالیاتی که براساس مانده های دفاتر قانونی تنظیم شده، مطابقت کامل ندارند. البته این مورد، اشکالی ندارد به شرط آنکه مسوولان شرکت بتوانند نشان دهند که هر رقمی در صورت های مالی، از چه اقلامی در اظهار نامه مالیاتی، تشکیل یافته است و در نهایت، کلیه مبالغ طبق صورت های مالی با کلیه ارقام در اظهار نامه مالیاتی و برعکس، مطابقت کامل دارند.
در بعضی موارد مشاهده کرده ام که بعضی از ممیزان سازمان امور مالیاتی کشور نسبت به مطابقت نداشتن کامل ارقام اظهارنامه مالیاتی با ارقام صورت های مالی، نسبت به صحت ارقام صورت های مالی یا ارقام اظهار نامه شک پیدا می کنند و احتمالا در نظر دارند برگ تشخیص مالیاتی مبنی بر مطابقت نداشتن اظهار نامه مالیاتی با صورت های مالی حسابرسی شده صادر کنند.
ممیزان سازمان امور مالیاتی کشور می توانند در چنین مواردی، قبل از کشیدن برگ تشخیص مالیات، موضوع را با مسوولان شرکت مربوطه در میان بگذارند تا آنها توضیحات لازم را بدهند و در صورتی که قانع نشدند، مطلب را با حسابرس آن شرکت در میان بگذارند و از ایشان در مورد مطالب مورد نظر خود استعلام کنند.
برای مثال، یک نمونه ساده را مطرح می کنم. در اظهارنامه مالیاتی، هزینه های حسابرسی و حسابداری، هزینه های مطالبات سوخت شده و مشکوک الوصول، هزینه های حق العمل کاری، هزینه دلالی، هزینه مشاوره مالی و حقوقی و هزینه حق الزحمه بازرسان جزو هزینه های مالی (جدول شماره ۱۰) منظور شده است، در صورتی که چنین هزینه هایی، طبق استانداردهای حسابداری، هیچکدام تحت سر فصل هزینه های مالی در صورت های مالی منعکس نمی شود و در نتیجه، صورت های مالی با اظهار نامه مالیاتی در این مورد، مغایرت پیدا می کند. البته باید توجه داشت که صورت های مالی و اظهارنامه مالیاتی، همه از روی دفاتر قانونی یا اطلاعات کامپیوتری که خود مطابق با دفاتر قانونی هستند، تهیه می شوند ولی به دلایلی که یکی از آنها را در مثال فوق آوردم و به دلایل دیگری از جمله نحوه طبقه بندی اقلام که در صورت های مالی با اظهار نامه مالیاتی متفاوت است، ممکن است در وهله اول اینطور به نظر رسد که صورت های مالی حسابرسی شده با اظهار نامه مالیاتی مطابقت ندارد، ولی یکی از وظایف نهایی هر حسابرس این است که مطمئن شود که اقلام صورت های مالی واحد مورد رسیدگی مطابق با اقلام دفاتر قانونی و در نتیجه، اظهار نامه مالیاتی است.