تصمیم گیری در باره طبقه بندی اقلام ترازنامه

دوره عادی گردش عملیات موسسات پیمانکاری بر مبنای حد متوسط فاصله زمانی بین شروع و خاتمه هر قرار داد اندازه گیری می شود و طبقه بندی مبالغ در ترازنامه به جاری یا غیر جاری نیز بر همین اساس انجام می گیرد . بنابر این اگر دوره عادی گردش عملیات یک سال باشد . پیمانی که مدت اجرای آن دو سال است غیر جاری به شمار می آید و دارایی ها و بدهی های مربوط به آن غیر جاری در نظر گرفته می شود. همین طور اگر دوره عادی گردش عملیات دو سال باشد، پیمانی که مدت اجرای آن چهار سال است غیر جاری تلقی خواهد شد و دارایی و بدهی های مربوط به آن غیر جاری به حساب خواهد بود . پیش بینی باقی مانده مدت لازم برای تکمیل پیمان ها نباید مالک تعین طبقه بندی اقلام ترازنامه قرار گیرد. برای مثال اگر مدت پیمان هایی که معمولاً پیمانکار اجرا می کند بین هجده تا بیست و چهار ماه باشد و در پایان سال پیش بینی شود که مدت لازم برای تکمیل پیمان ها بین شش تا نه ماه است.

دوره گردش عملیات یکسال و یا کمتر

طول مدت اجرای پیمان در بیشتر موسسات پیمانکاری کوچک معمولاً یک سال یا کمتر است . اگر چه در این گونه موسسات می توان ترازنامه طبقه بندی نشده تهیه کرد . اما تهیه ترازنامه طبقه بندی شده بیشتر معمول است .

دوره گردش عملیات طو لانی تر از یک سال

در موسساتی که دوره گردش عملیات طو لانی تر از یک سال باشد تهیه ترازنامه طبقه بندی نشده معمول است . اگر چه تهیه ترازنامه طبقه بندی نشده اختیاری و قابل قبول است . اما رویه برتر آن است که دارایی ها و بدهی های مربوط به پیمان بر مبنای مفهوم دوره گردش عملیات و سایر دارایی ها و بدهی ها بر اساس مفهوم یک سال در ترازنامه طبقه بندی شود .

تهاتر مبالغ دارایی و بدهی مربوط به پیمان در ترازنامه

اصول حسابداری تهاتر مبالغ دارایی و بدهی را در مورد پیمان هایی که کاملاً به هم مرتبط اند در ترازنامه مجاز شناخته است . در طول مدت پیمان مابه التفاوت مانده حساب های پیمان در دست اجرا و صورت وضعیت های تایید شده جزو دارایی یا بدهی جاری در ترازنامه گزارش می شود. در صورتی که یک موسسه پیمان های متعددی در دست اجرا داشته باشد به ترتیب زیر طبقه بندی و گزارش می شود.

1. حاصل جمع مانده تمام پیمان هایی که در آنها جمع مخارج انباشته بیشتر از جمع مبلغ صورت وضعیت های تایید شده است تحت عنوان مازاد بهای تمام شده پیمان های ناتمام بر صورت وضعیت های تایید شده جزو دارایی جاری طبقه بندی می شود .
2. حاصل جمع مانده تمام پیمان هایی که در آنها جمع مبلغ صورت وضعیت های تایید شده بیشتر از جمع مخارج انباشته است تحت عنوان مازاد صورت وضعیت های تایید شده بر بهای تمام شده بر بهای تمام شده پیمان های ناتمام جزو بدهی های جاری طبقه بندی می شود.

اطلاعات مربوط به پیمان های بلند مدت

در موسسات پیمانکاری علاوه بر اطلاعاتی که در تمام موسسات تجاری افشا می شود، رویه ها و اطلاعات حسابداری بیشتری به شرح زیر باید افشا شود.

• افشاء شناسایی درآمد پیمان (یعنی درآمد و هزینه پیمان به کدام روش شناسایی شده است.)
• در صورت بکارگیری روش درصد پیشرفت کار مبنای محاسبه میزان پیشرفت کار به عنوان مثال روش هزینه به هزینه یا ساعات کار مصرف شده
• در صورت به کارگیری روش شناخت درآمد به میزان مخارج قابل بازیافت یا روش کار تکمیل شده. دلیل انتخاب این روش به دلیل مخاطرات ذاتی پیمان یا به دلیل این که تفاوت با اهمیتی با روش درصد پیشرفت کار ندارد، است.
• در صورت به کار گیری روش شناخت درآمد به میزان مخارج قابل بازیافت یا روش کار تکمیل شده ضابطه شناسایی سود پیمان در مراحل نهایی کار. به عنوان مثال شناسایی سود پیمان در صورتی که حدود ۹۷ % عملیات موضوع پیمان انجام شده باشد.
• مبنای طبقه بندی دارایی ها به جاری و غیر جاری
• روش به حساب دارایی بردن مخارج مستقیم و غیر مستقیم
• مبنای بکار رفته برای محاسبه کل هزینه های برآوردی پیمان
• ماهیت و عوامل تشکیل دهنده بهای تمام شده پیمان

افشاء در ترازنامه

• ارایه مطالب از کارفرما بابت صورت وضعیت تایید شده جزء حساب های دریافتی
• ارایه مخارج انباشته پیمان (بهای تمام شده) و سود یا زیان برآوردی پیمان به طور جداگانه و تعیین و ارایه حاصل جمع آن تحت عنوان پیمان در دست اجرا
• ارایه مبلغ صورت وضعیت های تایید شده پیمان و تعیین و ارایه مابه التفاوت آن با مبلغ پیمان در دست اجرا و مازاد مبلغ پیمان در دست اجرا بر صورت وضعیت های تایید شده به عنوان بدهی کارفرما و کمبود آن به عنوان مطالبه گارفرما در ترازنامه باید منعکس شود.
• ارایه سپرده های قابل استرداد از جمله سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه.
• ارایه سپرده های قابل استرداد از جمله سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه .

افشاء در صورت سود و زیان

• ارایه درآمد شناسایی شده پیمان طی دوره
• ارایه هزینه شناسایی شده پیمان طی دوره شامل زیان پیش بینی شده طی دوره