مفهوم پیمانکاری
پیمانکاری به عملیاتی گفته می شود که برای تولید ، طراحی یا ساخت یک دارایی منفرد قابل ملاحظه یا ارائه خدمات صورت گیرد.
هر نوع عملیات پیمانکاری سه رکن اصلی وجود دارد که سه رکن شامل کارفرما ، پیمانکار ، قرارداد است .
شخص حقیقی یا حقوقی است که اجرای عملیات معینی را به پیمانکار می سپارد. کارفرما که تامین کننده منابع مالی طرح است برای مطالعه طراحی و نظارت بر اجرای عملیات موضوع پیمان معمولا از خدمات مهندسان مشاور بهره می گیرد .
انواع پیمان های پیمانکاری
پیمان های پیمانکاری را می توان به انواع گوناگون منعقد کرد اما بیشتر یکی از دو حالت را دارد.
پیمان مقطوع
پیمانی است که موجب آن پیمانکار با یک مبلغ مقطوع برای کل پیمان با یک نرخ ثابت برای هر واحد موضوع پیمان که در برخی از موارد ممکن است بر اساس مواردی خاص مشمول تعدیل قرار گیرد توافق می کند.
پیمان امانی ( پیمان با حق الزحمه مبتنی بر مخارج ): پیمانی است که به موجب آن مخارج قابل قبول یا مشخص شده در متن پیمان به پیمانکار پرداخت و درصد معینی از مخارج مزبور یا حق الزحمه ثابتی نیز به پیمانکار پرداخت شود.
تعریف بعضی از اصطلاحات مورد استفاده در حسابداری پیمانکاری
پیمان بلند مدت
پیمانی است که برای تولید ، طراحی یا ساخت یک دارایی منفرد قابل ملاحظه یا ارائه خدمات صورت گیرد .
پیش دریافت پیمان
بخشی از مبالغ دریافتی توسط پیمانکار است که کار مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام نشده است .
مبالغ دریافتی بابت پیشرفت کار عبارت است از :
الف : مبالغی است که به طور موقت در قبال صورت حساب های صادره در دست بررسی دریافت می شود .
ب: سایر دریافت ها: عبارت است از اقلامی که ماهیت علی الحساب نداشته لیکن، در قبال پیشرفت کار دریافت می شود. و نیز دربرگیرنده آن بخش از مبالغ پیش دریافت پیمان است که کار مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام نشده است.
مبالغ دریافتی بابت پیشرفت کار عبارت است از :
الف : علی الحساب : مبالغی است به طور موقت در قبال صورت حساب های صادره در دست بررسی دریافت می شود .
ب : سایر دریافت ها : عبارت است از اقلامی که ماهیت علی الحساب نداشته لیکن در قبال پیشرفت کار دریافت می شود ونیز در برگیرنده آن بخش از مبالغ پیش دریافت پیمان است که کار مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام نشده است .
مبالغ دریافتنی بابت پیشرفت کار : عبارت است از مبالغ قابل دریافت که بابت صورت حسابهای صادره در حسابها منظور شده است .
زیان های قابل پیش بینی : زیان هایی است که انتظار می رود در طول مدت پیمان ایجاد شود (با احتساب مبالغ برآوردی هزینه کارهای اصلاحی و تضمینی و هر گونه هزینه های مشابهی که تحت شرایط پیمان قابل بازیافت نیست.) مبلغ زیان مذکور بدون توجه به موارد زیر براورد می شود:
الف: شروع یا عدم شروع کار پیمان
ب : حصه ای از کار که تا تاریخ ترازنامه انجام شده است .
پ : میزان سودی که انتظار می رود از پیمان های دیگر (به استثنای پیمان هایی که پیمان واحد تلقی می شود (پیمان واحد تلقی می گردد که : ۱- گروه پیمان ها به عنوان یک مجموعه مورد مذاکره قرار گرفته باشد .
۲- وابستگی پیمان ها به یکدیگر به گونه ای باشد که در عمل بخشی از یک پروژه سودآور را تشکیل دهد.
۳- پیمان به طور همزمان یا متوال اجرا شود ، حاصل شود.
صورت وضعیت : صورت حسابی است که وضعیت کارهای انجام شده را از ابتدای کار تا تاریخ صورت وضعیت به صورت انباشته نشان می دهد و به طور ادواری (معمولا ماهانه ) برای کارفرما فرستاده می شود.
پیمان در جریان پیشرفت :حسابی که برای انباشت مخارج ساخت پروژه استفاده می شود.
