تراز آزمایشی یکی از اسناد مهم در حسابداری است که توضیحات دقیقی درباره وضعیت مالی یک شرکت در یک زمان خاص ارائه می دهد. این گزارش با شامل اطلاعاتی مانند دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام، به مدیران و سایر عوامل مرتبط امکان می دهد تا با سرعت و دقت اطلاعات مورد نیاز خود را بررسی کنند. در این گزارش، دارایی ها و بدهی ها در دو طرف تراز نوشته می شوند تا به تسویه حساب ها بین دو طرف کمک کنند.
تراز آزمایشی نه تنها به مدیران اجازه می دهد تا اطلاعات دقیقی درباره وضعیت مالی شرکت خود داشته باشند، بلکه به حسابداران نیز کمک می کند تا به سرعت و با دقت از ثبت اطلاعات صحیح اطمینان پیدا کنند. اگر تراز آزمایشی با نتایج دفاتر حسابداری یک شرکت مطابقت نداشته باشد، نشانگری از وجود مشکلات در ثبت و ردیابی معاملات مالی است.
تراز آزمایشی دو ستونی
تراز دو ستونی به عنوان یکی از اصول اساسی حسابداری شناخته شده است. این اصل به واسطه جمع بندی تمامی حساب های بدهکار و بستانکار، برای مدیریت کسب و کار بسیار مفید است.
بنابراین، تهیه تراز دو ستونی به صورت دوره ای، می تواند به کاهش احتمال خطا و بهبود عملکرد حسابداری کمک کند. همچنین، تراز دو ستونی به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ارزیابی مالی، به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد وضعیت مالی و فعالیت های کسب و کار کمک می کند. در نتیجه، هر شرکت و سازمانی باید با تهیه تراز دو ستونی به صورت دقیق و دوره ای، به بهبود عملکرد حسابداری خود بپردازد.
تراز آزمایشی چهارستونی
تراز آزمایشی چهار ستونی یکی از ابزارهای مهم در حسابداری است که برای ثبت و نمایش تراز حساب ها استفاده می شود. این تراز، مانند تراز دو ستونی، شامل دو ستون بدهکار و بستانکار است، اما دارای دو ستون گردش نیز می باشد.
در هر سطر، فقط یکی از دو ستون بدهکار و بستانکار پر می شود، اما در ستون های گردش، هر دو مقدار دارند. در صورتی که اسناد و دفاتر کل به درستی ثبت شود، تراز چهار ستونی مانده دو ستون گردش با هم برابر است و مانده دوستون نیز با هم برابر می باشد. بنابراین، تراز چهار ستونی می تواند در تصمیم گیری های مدیریتی کمک شایانی کند.
تراز آزمایشی شش ستونی
تراز آزمایشی شش ستونی برای نمایش گردش حساب پیش از دوره و طی دوره استفاده می‌شود. در این تراز، دو ستون اضافی برای نشان دادن گردش حساب اضافه می‌شود. بر خلاف تراز آزمایشی دو ستونی و چهار ستونی که تا یک تاریخ مشخص تهیه می‌شدند، تراز آزمایشی شش ستونی در یک بازه زمانی تهیه می‌شود.
به عنوان مثال، اگر تراز آزمایشی شش ستونی را در بازه زمانی مشخصی تهیه کنید، دو ستون اول گردش حساب از ابتدای سال مالی تا تاریخ مشخصی و دو ستون بعد گردش حساب از تاریخ مشخصی تا پایان بازه زمانی می‌باشد. جمع دو ستون اول با دو ستون دوم در تراز آزمایشی شش ستونی برابر است با دو ستون اول تراز آزمایشی چهار ستونی.
تراز آزمایشی هشت ستونی
در بعضی حسابداری ها، مانده اول دوره نه تنها در ستون مربوطه، بلکه در دو ستون جداگانه نیز نمایش داده می شود. این مانده در واقع همان مجموع مبالغ درج شده در تراز افتتاحیه است. در این حالت، ترازی که تهیه می شود، تراز هشت ستونی است که در آن، هر دو ستون مجزا برای نمایش مانده اول دوره و افزایش/ کاهش مانده موجود است. این نوع تراز حسابداری، برای بسیاری از شرکت ها و سازمان ها، روشی عملی و مفید است.
سایر اشکال تراز آزمایشی
استفاده از نرم افزارهای حسابداری در امر مدیریت مالی و حسابداری شرکتها و سازمانها بسیار مفید است. در این راستا، شرکتهای تولیدکننده نرم افزارهای حسابداری برای رفاه حال کاربران خود، اشکال مختلفی از تراز را در نظر گرفته اند.
تراز سلسله مراتبی، تراز ده ستونی و تراز هشت ستونی با گردش کل از جمله این اشکال هستند. در تراز سلسله مراتبی، سطوح پایینتر حسابها نیز در نمایش داده می شود. در تراز ده ستونی، دو ستون جهت نمایش گردش کل به تراز هشت ستونی اضافه می شود و در تراز هشت ستونی با گردش کل، دو ستون جمع کل به تراز شش ستونی اضافه می شود.
این اشکال از تراز به مدیران و حسابداران کمک می کنند تا با سرعت و دقت بیشتری به امور حسابداری و مالی شرکت خود بپردازند.
