تعریف ضمانتنامه :
ضمانت نامه سندی است که به موجب آن بانک ضمانت اشخاص حقیقی و حقوقی را در رابطه با انجام تکالیف و تعهدات موضوع قرارداد فی مابین ذینفع (مضمون له ) و ضمانتخواه (مضمون عنه ) تا مبلغ مندرج در ضمانت نامه به عهده می گیرد که در صورت عدم انجام به موقع تعهدات از سوی ضمانت خواه با اعلام ذینفع قبل از انقضای سررسید ضمانت نامه، بانک مبلغ مذکور را در وجه ذینفع پرداخت نماید.
<strong>ارکان ضمانت نامه :
متقاضی (مضمون عنه) یا ضمانت خواه
ذینفع (مضمون له)
ضامن (ضمانت کننده)
وجه الضمان (مبلغ ضمانت نامه)
موضوع ضمانت نامه
سررسید (روز پایان ضمانت نامه)
انواع ضمانت نامه:
ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایده:
شرکتها ، سازمانها و موسسات دولتی معمولاً برای خرید یا فروش اموال خود از طریق مناقصه و مزایده و برای اجرای پروژهای خود یا تامین خدمات مورد نیاز خود از طریق مناقصه عمل می نمایند. اشخاص شرکت کننده در مناقصه و یا مزایده بایستی همراه با پیشنهاد خود ضمانت نامه ای به کار فرما تسلیم نمایند تا در صورت عدم انجام تعهد به نفع کار فرما ضبط گردد.
ضمانت نامه حسن انجام تعهد :
این نوع ضمانت نامه برای تضمین انجام به موقع تعهدات مضمون عنه ( ضمانت خواه) در مقابل مضمون له (ذینفع) صادر می گردد.(متداول ترین این نوع ضمانت نامه ها تضمین حسن انجام تعهدات ناشی از امضاء پیمان است.)
ضمانت نامه پیش پرداخت :
برای شروع عملیات موضوع پیمان، جهت تجهیز کارگاه و یا تکمیل تجهیزات معمولا کًارفرما درصدی از مبلغ قرارداد را به پیمانکار تحت عنوان پیش پرداخت در مقابل اخذ ضمانت نامه ای تحت همین عنوان پرداخت می نماید و این ضمانت نامه به موازات پیشرفت کار و تهیه صورت وضعیت مرتباً از سوی کارفرما کاهش می یابد.
ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان:
کارفرما برای اطمینان از صحت اجرای کار، مبالغی را به عنوان تضمین حسن اجرای کار ( وجه الضمان) از مبلغ ناخالص صورت وضعیت های پیمانکار به میزان 10 درصد هر صورت وضعیت کسر نموده و در حسابی نزد خود نگهداری می نماید که بنا بر تقاضای پیمانکار و در مقابل ضمانت بانکی، مبلغ تضمین حسن اجرای کار را می تواند به پیمانکار مسترد نماید.این ضمانت نامه که توسط بانک و به درخواست پیمانکار و به نفع کارفرما صادر می گردد به ” ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان ” معروف است .
ضمانت نامه گمرکی:
صاحبان کالاهای وارداتی برای ترخیص کالای خود در صورتیکه نتوانند حقوق گمرکی مربوطه را نقداً پرداخت نمایند بایستی معادل آن را به گمرک، ضمانت نامه بانکی بسپارند. این ضمانت نامه به سررسید معین مثلاً 6 ماه،9 ماه و… و یا به صورت اقساطی صادر می شوند. ضمانت نامه های گمرکی در صورتیکه در سررسید مقرر واریز نگردند، مشمول پرداخت خسارت تأخیر تأدیه خواهد بود.
ضمانت نامه تعهد پرداخت:
این نوع ضمانت نامه ها به منظور قبول پرداخت دیونی در سررسید معین از طرف بانک صادر می گردند.
ضمانت نامه متفرقه:
این نوع ضمانت نامه دارای فرم خاصی نیستند و طبق فرم مورد نظر ذینفع و به درخواست متقاضی به منظورتضمین موارد خاص صادر می گردد.
ضمانت نامه حسن انجام کار:
ضمانت نامه ای است که به منظور اطمینان از صحت کارکرد پروژه اجرا شده توسط پیمانکار طبق قرارداد و
حصول بازدهی پیش بینی شده در مدت معین (پس از اجرای طرح و بهره برداری از آن) از پیمانکار، مطالبه میگردد.
