چکها و قوانین

1. چک عادی؛ چکی است که اشخاص نزد بانک‌ها به حساب جاری خود صادر می‌کنند و دارنده آن تضمینی جز اعتبار صادرکننده آن ندارد.
2. چک تایید شده؛ چکی است که اشخاص نزد بانک‌ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک محال علیه پرداخت وجه آن تایید می‌شود.
3. چک تضمین شده؛ چکی است که توسط بانک نزد همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود.
4. چک مسافرتی؛ چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هریک از شعب آن بانک توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می‌شود.

صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد و نباید تمام یا قیمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به صورتی از بانک خارج کند یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد و نیز نباید چک را به صورتی تنظیم کند که بانک به عللی از قبیل عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک، یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن از پرداخت وجه چک خودداری کند.

✅در صورتی که چک پرداخت نشد بانک چه می‌کند؟

هرگاه وجه چک به علتی از علل فوق پرداخت نشود بانک مکلف است در برگ مخصوصی که مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادرکننده در آن ذکر باشد علت یا علل عدم پرداخت را صریحاً قید و آن را امضا و مهر کرده و به دارنده چک تسلیم کند.

دربرگ مذکور باید مطابقت امضا صادرکننده چک با نمونه امضا موجود در بانک و یا عدم مطابقت آن از طرف بانک تصدیق شود.

همچنین بانک مکلف است به منظور اطلاع صادرکننده چک فوراً نسخه دوم این برگ را به آخرین نشانی صاحب حساب که در بانک موجود است، ارسال دارد.

✅صدور چک بلامحل مجازات قانونی دارد؟

هرکس مرتکب بزه صدور چک بلا محل شود به شرح زیر محکوم خواهد شد:‌

1. چنانچه مبلغ مندرج در متن چک کمتر از ۱۰ میلیون ریال باشد به حبس تا حداکثر ۶ ماه محکوم می‌شود.
2. چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از ۱۰ میلیون ریال تا ۵۰ میلیون ریال باشد از ۶ ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
3. چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از ۵۰ میلیون ریال بیشتر باشد به حبس از یک سال تا ۲ سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت ۲ سال محکوم خواهد شد و در صورتی که صادر کننده چک اقدام به صدور چک‌های بلا محل کرده باشد مجموع مبالغ مندرج در متون چک‌ها ملاک عمل خواهد بود.

تبصره: این مجازات شامل مواردی است که ثابت شود چک‌های بلا محل بابت معاملات نامشروع و یا بهره و ربوبی صادر شده نمی‌شود.

نشانه‌هایی برای چک‌ هایی که نقد نخواهند شد، وجود دارد؟!

 (لازم به ذکر است که این نشانه‌ها قطعی و یقینی نیستند و بر همه اشخاص و افراد دلالت ندارند؛ اما می‌توان گفت در صورت برخورد با این نشانه‌ها، باید با احتیاط بیشتری چک را دریافت کرد.)

1. چکی که به تاریخ روز پنج شنبه یا روز قبل از تعطیلات کشیده می‌شود.
2. چکی که صادر کننده تاریخ یا مبلغ آن یا امضای خود را مخدوش می‌کند.
3. چکی که صادر کننده بصورت آماده از کشو میز یا از گاو صندوق خود خارج می‌کند و به شما تحویل می‌دهد.
4. چکی که صادر کننده از تنظیم و امضاء آن در جلو چشم شما طفره می‌رود.
5. چکی که طرف مقابل شما بعنوان چک همسر خود، تحویلتان می‌دهد.
6. چکی که مبلغ آن در حروف و عدد با هم مغایرت دارد.
7. چکی که پرداخت وجه آن از سوی صادر کننده منوط به شرط شده است.
8. چک شرکت‌ها و سازمان‌ها و موسسات که با یک امضاء به شما تحویل می‌شود.
9. چک شرکت‌ها و سازمان‌ها و موسسات که بدون مهر آن شرکت یا سازمان یا موسسه به شما تحویل می‌شود.
10. چک اشخاصی که از بانک‌های فاقد نظام اعتبار سنجی و پایش اعتبار مشتری دسته چک می‌گیرند. (شناختن این بانک‌ها کار پیچیده‌ای نیست. بانکی که با دریافت کمترین اطلاعات و مدارک و در سریع‌ترین زمان به شما دسته چک می‌دهد به آن اشخاصی که قرار نیست چک‌هایشان نقد شود نیز دسته چک اعطاء می‌کند)
11. چک اشخاصی که آگهی و اعلامیه حراج بر درب مغازه و محل کسب خود زده‌اند.
12. چک شرکت‌ها و موسسات و سازمان‌هایی که در حال اخراج کارمند و تعدیل نیرو هستند.
13. چک اشخاصی که دارای پرونده‌های کلان و مشهور در مراجع قضایی هستند.
14. چک اشخاصی که می‌دانید بیکار هستند و احتمال می‌دهید درآمد مطمئنی ندارند.
15. چک اشخاصی که می‌دانید به نظام بانکی بدهی سنگین یا بدهی معوقه دارند.
16. چک اشخاصی که می‌دانید ممنوع الخروج هستند.
17. چک کسبه‌ای که فاقد پروانه کسب از اتحادیه صنفی مربوطه هستند.
18. چکی که برای تضمین معامله یا ضمانت افراد صادر می‌شود.