مالیات حقوق

یکی از نقش‌های اصلی مالیات بر درآمد تأمین هزینه‌های دولت است. مالیات حقوق از عناصر مهم تشکیل‌دهنده مالیات بر درآمد است و از نظر حجم عملیات اهـمیت بسزایی دارد. از آنجا که این درآمد از حقوق کارکنان کسر می‌گردد، منبع درآمد تقریباً مطمئنی است

این امر منجر به توزیع عادلانه درآمد که از بارزترین اهداف تئوری‌های مالیاتی است می‌شود. مالیات بر حقوق در نـظام مـالیاتی ایران به‌صورت جزئی از مالیات بر درآمد در نظر گرفته می‌شود و در ردیف مالیات‌های مـستقیم قـرار می‌گیرد و میزان این مالیات معمولاً به‌صورت نسبتی از درآمد شخصی تعیین می‌شود.

مالیات بر حقوق از نظر حجم، ثبات، کارایی و سهولتی که در وصول دارد و همین‌طور ظرافتی که در منشأ و تعلق واقعی آن موردنظر اسـت، از اهمیت بسزایی برخوردار است.

در دسته بندی انواع مالیات، مالیات حقوق چه جایگاهی دارد؟

طبق ماده ۸۶ ق.م.م (قانون مالیات‌های مستقیم) و تبصره این ماده، مالیات حقوق جز مالیات‌های تکلیفی محسوب می‌شود. مالیات تکلیفی بدین معناست که شناسایی مبلغ و پرداخت مالیات حقوق پرسنل به عهده پرداخت کننده حقوق (کارفرما) است و پرسنل در قبال این امور وظیفه‌ای ندارند.

همچنین در یک دسته بندی کلی مالیات به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود:

• مالیات مستقیم: مالیات‌های که مستقیماً از دارایی و درآمد اشخاص (حقیقی یا حقوقی) حاصل می‌شود؛ نظیر مالیات بر درآمد حقوق و مالیات بر دارایی
• مالیات غیرمستقیم: مالیاتی که به قیمت کالا و خدمات تعلق می‌گیرد و به مصرف کننده منتقل می‌شود. نظیر مالیات بر ارزش افزوه و مالیات واردات

نتیجه…

مالیات بر درآمد حقوق یک مالیات مستقیم و تکلیفی است.

اشخاص مشمول مالیات بر درآمد چه کسانی هستند؟

طبق ماده ۸۲ ق.م.م درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی ) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیرنقد تحصیل می کند مشمول مالیات بردرآمد حقوق است.

عوامل مشمول حقوق

کامل ترین فهرست اقلام مشمول مالیات در قالب ۶۶ عنوان هستند که فهرست آنها در ذیل آورده شده است:

۱	حقوق اصلی (ثابت)	۳۴	حق افزایش بهره وری تولید
۲	اضافه کار	۳۵	حق تولید
۳	فوق العاده بدی آب و هوا	۳۶	حق کمیسیون فروش
۴	محرومیت از تسهیلات زندگی	۳۷	جمعه کاری
۵	فوق العاده محل خدمت	۳۸	جیره نقدی
۶	فوق العاده مرزی	۳۹	مزایای نقدی
۷	فوق العاده شرایط محیط کار	۴۰	پول صبحانه
۸	نوبت کاری	۴۱	مزایای تولید
۹	فوق العاده کشیک	۴۲	کارمزد
۱۰	فوق العاده جذب	۴۳	فوق العاده محل خدمت
۱۱	مزایای ارزی	۴۴	پول اتوبوس (غیر از خرج خرید)
۱۲	ایاب و ذهاب	۴۵	فوق العاده سیاری
۱۳	حق خوار و بار	۴۶	حق آنکال
۱۴	حق امضاء	۴۷	حق آکورد (تولید)
۱۵	حق باجه	۴۸	فوق العاده کیلومتری
۱۶	حق سرپرستی	۴۹	حق مشاوره
۱۷	حق مدیریت	۵۰	پول جارو
۱۸	حق خزانه	۵۱	حق مسکن
۱۹	حق سرایداری	۵۲	سایر مزایای غیر نقدی به قیمت تمام شده
۲۰	حق حسابرسی	۵۳	مسکن با اثاثیه
۲۱	حق پاسداری	۵۴	مسکن بدون اثاثیه
۲۲	حق نمایندگی بیمه	۵۵	اتومبیل اختصاصی با راننده
۲۳	حق ترانسپورت و سرویس	۵۶	اتومبیل اختصاصی بدون راننده
۲۴	حق دیپلم	۵۷	عیدی سالانه یا پاداش آخر سال
۲۵	برودت (بدی آب و هوای سردخانه)	۵۸	سایر مزایای پرداختنی غیر نقدی به کارگران
۲۶	حق فنی	۵۹	تغذیه
۲۷	حق انبارداری	۶۰	پول شیر
۲۸	حق شیفت	۶۱	حق تأهل
۲۹	حق یک وعده غذا	۶۲	حق عیال
۳۰	حق پول نهار و شام	۶۳	حق اولاد
۳۱	فوق العاده نگهبانی	۶۴	پول لباس کار
۳۲	فوف العاده کشیک	۶۵	بهای صابون
۳۳	حق ثابت	۶۶	کسری انبار

 کدام مواد قانون مالیات‌های مستقیم مربوط به مالیات حقوق است؟

برای اطلاع از تمام مواد قانونی مالیات بر درآمد حقوق، لازم است مواد ۸۲ تا ۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم مورد توجه قرار گیرد.

منظور از درآمد مشمول مالیات حقوق چیست؟

طبق ماده ۸۳ ق.­م­.م درآمد مشمول مالیات عبارت است از…

حقوق (مقرری یا مزد، یا حقوق اصلی) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیرمستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون.

• این درآمد به دو بخش نقدی و غیرنقدی تقسیم می‌شود.

منظور از عوامل مشمول مالیات و درآمد مشمول مالیات در سپیدار چیست؟

عوامل مشمول مالیات یعنی مجموع ۶۶ عاملی که در در جدول صفحه قبل آورد شد. زمانی که از این عوامل معافیت‌های مربوطه کسر شود، درآمد مشمول مالیات بدست خواهد آمد.

معافیت عوامل مستمر – درآمد مستمر مشمول مالیات = عوامل مستمر مشمول مالیات

معافیت عوامل غیر مستمر – درآمد غیر مستمر مشمول مالیات = عوامل غیر مستمر مشمول مالیات

در جدول مالیاتی منظور از سه دسته مالیات عادی (۱۰۰%)، مناطق محروم (۵۰%) و معاف چه کسانیست؟

با توجه به نوع مکان و پرسنلی که در یک مجموعه مشغول به کار هستند، ممکن است ضرایب معافیت خاصی برای آنها وجود داشته باشد. به همین دلیل سپیدار سه دسته‌بندی عمده را برای جدوال مالیاتی هر سال پیش‌بینی می‌کند. جزییات این معافیت‌ها در ادامه بصورت کامل شرح داده شده است.

معافیت‌های مالیات بر درآمد حقوق

بطور کلی معافیت‌های مالیات حقوق بر ۱۳ قسم است که در ماده ۹۱ ق.­م­­.م بشرح ذیل تصریح شده اند:

• رؤسا و اعضای مأموریت‌های سیاسی خارجی درایران و رؤسا و اعضای هیأت‌های نمایندگی فوق‌العاده دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل و همچنین رؤسا و اعضای هیأت‌های نمایندگی سازمان ملل متحد و مؤسسات تخصصی آن در ایران نسبت به درآمد حقوق دریافتی از سازمان و مؤسسات مزبور در صورتی که تابع دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند.
• رؤسا و اعضای مأموریت‌های کنسولی خارجی در ایران و همچنین کارمندان مؤسسات فرهنگی دولت خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل.
• کارشناسان خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمک‌های بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دولت خارجی و یا مؤسسات بین المللی به ایران اعزام می‌شوند؛ نسبت به حقوق دریافتی آنان از دولت متبوع یا مؤسسات بین المللی مذکور.
• کارمندان محلی سفارتخانه‌ها وکنسولگری‌ها ونمایندگی‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند به شرط معامله متقابل.
• حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده که در موقع بازنشستگی یا از کارافتادگی به حقوق بگیر پرداخت می‌شود.
• هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل.
• مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه‌های ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار می‌گیرد.
• وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن.
• عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده (۸۴) این قانون.
• خانه‌های سازمانی که با اجازه قانونی یا به موجب آیین‌نامه‌های خاص در اختیار مأموران کشوری گذارده می‌شود.
• وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آن‌ها مستقیماً یا به وسیله حقوق بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند.
• مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده (۸۴) این قانون.
• درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.

جزییات چند معافیت مهم

جزییات نهایی جدول مالیاتی سال ۹۷

جدول مالیات حقوق و دستمزد سال ۱۳۹۷ (به ریال)

آموزش نحوه محاسبه مالیات حقوق

همان‌طور که گفته شد، طبق بخشنامه ارسالی سازمان امورمالیاتی، میزان معافیت مالیاتی حقوق در سال ۹۷ ، ۲۷۶ میلیون ریال در سال است و تا ۳ برابر مازاد آن مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد، مازاد مبلغ ۳ برابر تا ۴ برابرمشمول مالیات سالانه ۱۵ درصد، مازاد مبلغ ۴ برابر تا ۶ برابر آن مشمول مالیات سالانه ۲۰ درصد و مازاد بر ۶ برابر با نرخ ۲۵ درصد محاسبه خواهد شد.

مالیات حقوق فردی که در ماه ۱۸۰ میلیون ریال دریافتی دارد با جدول معافیت حقوق سال ۹۷ چگونه باید حساب شود؟ (کلیه اعداد به میلیون ریال)

نحوه محاسبه مالیات حقوق

 

مهلت ارسال فایل مالیات بر درآمد حقوق چه زمانی است؟

مطابق ماده ۸۶ ق.م.م، پرداخت‌کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف‌اند مالیات متعلق را طبق مقررات ماده ۸۵ ق.م.م محاسبه و کسر و‌ تا پایان ماه بعد ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت‌کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه‌های بعد فقط ‌تغییرات را صورت دهند.

توجه کنید این مهلت طبق  ماده قانونی تا سال گذشته سی روزه بوده است و در قانون جدید آخرین روز ماه بعدی است.

جرائم مربوط به عدم ارسال یا تاخیر در ارسال فایل مالیات بر درآمد حقوق چیست؟

طبق ماده ۱۹۷ ق.م.م در صورت عدم ارسال لیست، دو ‌درصد (۲%) حقوق پرداختی و در صورت عدم پرداخت مالیات درصورتی‌که مشمول مالیات گردند، بر اساس ماده ۱۹۹ ق.م.م مشمول جریمه‌ای معادل ده ‌درصد (۱۰%) مالیات پرداخت ‌نشده در موعد مقرر و دو­ و نیم درصد (۲٫۵%) مالیات به ازای هرماه نسبت به مدت تأخیر از سررسید پرداخت، خواهد بود.

روش صحیح خروجی گرفتن فایل‌های مالیات در سپیدار چگونه است؟

اولین نکته‌ای که باید به آن توجه شود اینست که کاربران از سال ۹۵ به بعد نباید از لیست فایل مالیات استفاده کنند، چرا که با توجه به تغییرات سایت دارایی باید از فایل الکترونیکی مالیات استفاده شود.

برای تهیه فایل از سیستم حقوق و دستمزد، فایل الکترونیکی مالیات بر درآمد را انتخاب می‌کنیم. فرمی مشابه تصویر زیر باز می‌شود. تمامی آیتم‌های مورد نیاز را پر می‌کنیم و روی اجرا کلیک می‌کنیم.

سپس با انتخاب مسیر و کلیک روی تایید، صفحه زیر مشاهده می‌شود.

تفاوت سه فایل خروجی WP , WH , WK چیست؟

فایل‌های خروجی در ماه اول و یا ماهی تغییر اطلاعات پرسنل داشته باشیم، شامل سه فایل فوق هستند. در غیر این صورت سیستم دو فایل WK و WH تهیه می‌کند و برای ارسال لیست در سایت دارایی روی گزینه ارسال فایل متنی بدون اطلاعات کارکنان کلیک می‌کنیم.

WH مربوط به محاسبات حقوق پرسنل است. نظیر: ماه‌های کارکرد، تاریخ شروع بکار، حق بیمه و …

WK همان اطلاعاتی است که در فرم فایل الکترونیکی مالیات وارد می‌کنید. نظیر: بدهی مالیات ماه جاری، بدهی مالیات تا ماه گذشته و …

WP اطلاعاتی مربوط به پرسنل است. مانند: نام، نام خانوادگی، کشور، مدرک تحصیلی و …

 راحت‎ترین راه پیدا کردن خطاهای فایل مالیات چیست؟

برای پیدا کردن سریع خطای فایل الکترونیکی مالیات می‌توانیم از نرم افزار درآمد (salary) کمک بگیریم. بطوری که آخرین نسخه این نرم‌افزار را از سایت دارایی دانلود نموده و سه فایل تهیه شده از سپیدار را در آن قرار می‌دهیم.

یکی از مشکلات کاربران برای ورود به نرم افزار salary است که نام کاربری و کلمه عبور چیست؟! هر دو آیتم باید admin وارد شود!

فضای کلی نرم افزار مشابه تصویر زیر است.

وارد قسمت تهیه فایل شده و روی گزینه کنترل و نمایش محتوای فایل کلیک می‌کنیم. فرمی مشابه تصویر زیر باز می‌شود.

پس از بارگذاری فایل‌های مربوطه، در صورتی که خطایی وجود داشته باشد پیغام زیر نمایش داده می‌شود.

روی هر یک از تب‌های زیر اطلاعات خاصی قابل مشاهده است. خطاها به سه دسته فایل حقوق دستمزد، فایل خلاصه لیست حقوق و فایل کارکنان است. در زیر نمونه‌ای از خطاهای فایل کارکنان را مشاهده می‌کنید.

زمانی که فایل‌ها در این نرم‌افزار خطایی نداشته باشند، زمان بارگذاری در سایت دارایی نیز هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت.