یکی از نگرانی‌های مادران شاغل این است که پس از بارداری و زایمان نتوانند به‌خوبی از نوزاد تازه متولدشده خود نگهداری کنند. اما قانون و بیمه تأمین اجتماعی برای این مشکل هم چاره‌ای اندیشیده‌اند. در نظر گرفتن مرخصی زایمان برای بانوان این مشکل را تا حدودی برطرف کرده است و خانم‌هایی که در طول دوران کاری خود باردار می‌شوند، پس از زایمان می‌توانند از مرخصی‌هایی که برای آن‌ها در نظر گرفته‌شده استفاده کنند. مدت‌زمان مرخصی زایمان تأمین اجتماعی برای مادران ۹ ماه است. اما برای آشنایی با شرایط دریافت این مرخصی بهتر است این مقاله را تا انتها مطالعه بفرمایید.
- مودیان مالیاتی (اتصال سپیدار به سامانه مودیان مالیاتی)
انواع مرخصی چیست؟
انواع مرخصی در قانون کار کشور ما متفاوت است و خیلی از کارکنان و کارگران به خاطر گرفتن مرخصی از کارفرمایان خود دچار مشکل هستند. گاهی اوقات لازم است که کارمندان یا کارگران از مرخصی قانونی خود استفاده کنند. اما به دلیل اینکه با انواع مرخصی آشنا نیستند و حقوق خود را نمی‌دانند، نمی‌توانند در مواقع لزوم مرخصی بگیرند. انواع مرخصی در کشور ما عبارت‌اند از:
مرخصی استحقاقی
به تعداد روزهایی که یک کارمند یا کارگر در طول سال می‌تواند ضمن دریافت حقوق مرخصی بگیرد، مرخصی استحقاقی گفته می‌شود. هر کارگر در طول ماه ۲ و نیم روز مرخصی استحقاقی دارد. البته این مرخصی بدون احتساب جمعه‌ها است. کارگران فصلی برحسب زمان کارکرد خود می‌توانند از مرخصی استحقاقی استفاده کنند. افرادی که مشغول انجام کارهای سخت و زیان‌آور هستند ۵ هفته مرخصی استحقاقی دارند.
مرخصی استعلاجی
مرخصی استعلاجی زمانی به افراد داده می‌شود که بیماری داشته باشند و پزشک برای آن‌ها مرخصی استعلاجی تجویز کند. البته سقف مرخصی استعلاجی به‌صورت دقیق مشخص نیست. اما با تائید پزشک معتمد تأمین اجتماعی، مرخصی استعلاجی می‌تواند دو نوبت و هر بار نهایتاً ۷ روز باشد.
مرخصی ازدواج
کارمندان یا کارگران برای ازدواج می‌توانند از سه روز مرخصی با حقوق بهره‌مند شوند.
مرخصی فوت اقوام درجه‌یک
مرخصی فوت اقوام درجه‌یک نیز مانند مرخصی ازدواج سه روز با حقوق است.
مرخصی ساعتی
مرخصی ساعتی نوعی مرخصی استحقاقی است که کارگران یا کارمندان می‌توانند در طول روز به مدت چند ساعت از آن استفاده کنند. البته میزان ساعتی که کارمند در مرخصی بوده از مرخصی استحقاقی ماهانه کسر می‌شود.
مرخصی زایمان
مرخصی زایمان که درگذشته فقط مشمول مادران شاغل می‌شد، این روزها شامل حال پدران هم می‌شود. افرادی که در دستگاه‌های غیردولتی و دولتی کار می‌کنند، می‌توانند ۹ ماه از مرخصی زایمان آن‌هم با حقوق و مزایا استفاده کنند. پدر بچه هم می‌تواند بعد از تولد، از ۲ هفته مرخصی زایمان استفاده کند و حقوق خود را مانند گذشته دریافت کند. متأسفانه بعضی از شرکت‌ها که در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند، تنها ۶ ماه به مادران مرخصی زایمان می‌دهند و آقایان نیز فقط در صورت تائید کارفرما می‌توانند از مرخصی استفاده کنند.
مرخصی حج
در طول مدت کاری هر کارمند یا کارگر می‌تواند یک ماه از مرخصی حج استفاده کند.
مرخصی بدون حقوق
هر کارمند یا کارگر می‌تواند حداکثر یک ماه در سال را از مرخصی بدون حقوق استفاده کند. مرخصی بدون حقوق تا سقف ۲ سال آن‌هم با موافقت کارفرما امکان‌پذیر است. افرادی که قرارداد کاری دارند، می‌توانند به مدت ۲ سال آن را به حالت تعلیق دربیاورند و بدون حقوق به کارهای خانوادگی، تحصیل یا دوره‌های آموزشی مشغول شوند. سپس مجدداً به کار خود برگردند.
مرخصی پاس شیر
مرخصی پاس شیر یا شیردهی تا ۲۴ ماهگی کودک برای مادران قابل‌استفاده است. هر مادر می‌تواند در روز، هر ۳ ساعت، نیم ساعت را برای شیردهی به فرزند خود مرخصی بگیرد.
قوانین مرخصی زایمان چیست؟
مرخصی زایمان برای مادران سابقه کاری محسوب می‌شود. به این معنا که پس از زایمان، مادران می‌توانند ۹ ماه بدون اینکه سر کار بروند، حقوق، عیدی، سنوات و دستمزد خود را مانند گذشته دریافت کنند و در سابقه بیمه آن‌ها نیز هیچ‌گونه خدشه‌ای وارد نشود. درنهایت پس از پایان مرخصی زایمان و گذشت ۹ ماه، خانم‌ها می‌توانند به کار قبلی خود برگردند.
- مرخصی زایمان می‌تواند پیش از زایمان هم آغاز شود. یعنی مادران باردار می‌توانند ۶ ماه از این ۹ ماه را قبل از زایمان و سه ماه را بعد از زایمان استفاده کنند.
- تنها افرادی می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند که سابقه دو ماه کامل پرداخت حق بیمه داشته باشند.
- با توجه به اینکه حقوق مرخصی زایمان توسط بیمه تأمین اجتماعی واریز می‌شود، کسی که ۶۰ روز یا دو ماه در ۳۶۵ روز سابقه بیمه داشته باشد، می‌تواند از این مرخصی استفاده نماید.
- مادرانی که زایمان یک‌قلو و دوقلو داشته باشند ۹ ماه مرخصی زایمان دارند.
- افرادی که زایمان سه‌قلو و بیشتر داشته باشند، می‌توانند از یک سال مرخصی زایمان استفاده نمایند.
کلام پایانی
دریافت مرخصی زایمان برای مادران باردار اهمیت زیادی دارد. خانم‌ها پس از زایمان درصورتی‌که ۶۰ روز سابقه بیمه داشته باشند، می‌توانند ۹ ماه از فرزند خود مراقبت کنند و حقوق و مزایای خود را نیز دریافت کنند.
