مالیات یکی از ارکان مهم هر جامعه است و به دو دسته مالیات اشخاص حقیقی و مالیات اشخاص حقوقی تقسیم‌بندی می‌شود. هر شهروند باید با انواع مالیات آشنا بوده و آن را به‌موقع به دولت بپردازد.
پرداخت مالیات باعث توسعه اقتصادی و همه‌جانبه جامعه می‌شود. مالیات افراد حقیقی به دو دسته مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم تقسیم می‌شود.
شخص حقیقی کیست؟
همه انسان‌های روی کره زمین، شخص حقیقی هستند. هر فرد از زمانی که دنیا می‌آید تا زمانی که زندگی‌اش به پایان رسیده و می‌میرد یک شخصیت حقیقی است و حق‌وحقوق مشخصی دارد.
قانون هر جامعه به شخص حقیقی حقوق و وظایفی را می‌دهد که در زمان حیات از آن برخوردار می‌شود. حق شهروندی، رعایت قوانین و مقررات، حق نفقه، مالیات افراد حقیقی بر درآمد، مالیات بر دارایی ازجمله این حقوق و وظایف هستند.
مالیات اشخاص حقیقی چیست؟
افراد حقیقی در هر جامعه باید مالیات بپردازند که به آن مالیات اشخاص حقیقی گفته می‌شود. این مالیات انواع و اقسام مختلفی داشته و در مقابل مالیات اشخاص حقوقی قرار می‌گیرد.
به‌عنوان یک شخص حقیقی در جامعه باید انواع مالیات مستقیم زیر را پرداخت کنید:
مالیات بر درآمد یا مالیات بر عملکرد
هر شخص حقیقی باید هرساله فرم اظهارنامه مالیاتی را پر کرده و در آن میزان درآمد و هزینه کرد سالانه خود را بنویسید. این فرم باید در مهلت مشخص‌شده به سازمان مالیاتی کشور ارسال شود.
سازمان مالیاتی میزان هزینه را از میزان درآمد کم کرده و سود سالانه خالص را محاسبه می‌کند. هر فرد باید درصدی از سود خالص خود را به عنوان مالیات بر عملکرد یا مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی پرداخت کند.
طبق قانون مالیات بر درآمد در کشور ما هر فرد حقیقی تا ۳۱ خرداد، میزان درآمد و هزینه سالانه خود را اعلام کرده و مالیات خود را پرداخت کند.
مالیات بر درآمد افراد حقیقی شامل چه مواردی می‌شود؟
مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی شامل موارد زیر است:
- درآمد کشاورزی
- املاک
- درآمد حقوق
- درآمد شغل
- درآمد اتفاقی و موردی
هر فردی که دارایی و درآمد دارد باید مالیات هر دو را پرداخت کند.
مالیات بر دارایی اشخاص حقیقی
مالیات شخص حقیقی شامل مالیات بر دارایی نیز می‌شود. هر فردی که دارایی دارد باید به نسبت مقدار و ارزش آن مالیات به دولت بپردازد. انواع دارایی شامل موارد زیر است:
- مالیات بر ارث
- مالیات بر حق تمبر
مالیات شخص حقیقی شامل چه کسانی می‌شود؟
افراد زیر شامل پرداخت مالیات مستقیم اشخاص حقیقی می‌شوند:
- همه مالکین حقیقی و کسانی که املاکی در ایران دارند.
- اشخاص حقیقی ساکن ایران که درآمدی از داخل یا خارج ایران به دست می‌آورند.
- اشخاص حقیقی که خارج از ایران بوده اما درآمد خود را از ایران به دست می‌آورند.
- اشخاص حقیقی غیر ایرانی که درآمد خود را از داخل ایران به دست می‌آورند. این درآمد شامل فروش فیلم، خدمات فنی، آموزش و … در ایران می‌شود.
مالیات غیرمستقیم اشخاص حقیقی
مالیات شخص حقیقی شامل مالیات غیرمستقیم هم می‌شود. این مالیات همان‌طور که از نامش پیداست به شکل غیرمستقیم از افراد گرفته شده و افراد متوجه پرداخت آن نمی‌شوند. این نوع مالیات بر روی قیمت کالا و خدماتی که به افراد ارائه‌شده اعمال می‌شود.
مالیات بر ارزش‌افزوده و مالیات بر واردات
یکی از انواع مالیات اشخاص حقیقی که به شکل غیرمستقیم اخذ می‌شود مالیات بر ارزش‌افزوده است. این مالیات در مراحل تولید، واردات کالا، توزیع و فروش و به‌طورکلی در همه مراحل فعالیت‌های اقتصادی اخذ می‌شود. این مالیات توسط مصرف‌کنندگان نهایی پرداخت می‌شود. مالیات بر واردات نیز یکی از انواع مالیات است که باید توسط اشخاص حقیقی پرداخت شود.
مالیات بر مصرف و فروش
یکی دیگر از انواع مالیات اشخاص حقیقی که به شکل غیرمستقیم پرداخت می‌شود مالیات بر فروش است. این مالیات را مصرف‌کننده در زمان خرید کالا به همراه قیمت کالا به‌صورت غیرمستقیم پرداخت می‌کند. انواع مالیات بر مصرف و فروش شامل فروش سیگار، الکل صنعتی و طبی، خریدوفروش اتومبیل، خاویار و … است.
کلام پایانی
در اینجا درباره انواع مالیات اشخاص حقیقی صحبت کردیم. مالیات مستقیم بیشتر شناخته شده است اما مالیت غیرمستقیم نیز به شکل روزانه توسط اشخاص حقیقی پرداخت می‌شود.
